Her birimiz bir domino etkisi taşıyoruz ve yaptığımız her küçük seçim, bir sonrakini etkileyecek bir potansiyele sahip.
Videoda oynadığımız "DOMİNO The Little One" adlı oyuna ücretsiz olarak aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Web-site: https://www.beko.com.tr/domino-the-li...
Steam: https://store.steampowered.com/app/26...
Apple Store: https://apps.apple.com/tr/app/domino-...
Google Play: https://play.google.com/store/apps/de...
(iş birliği)
---
Domino etkisi deyince aklınıza ne geliyor? Tık! Tıkır, tıkır, tıkır...
Benim de aklıma ilk önce böyle şeyler geliyordu, ta ki geçenlerde oğlumla oynamaya başladığımız yeni bir oyundaki küçük bir karakterle tanışana kadar. Onun adı da DOMİNO.
Kendi dünyasında kaybolmuş, korkularıyla başa çıkmaya çalışan bir çocuk. Uyumak onun için çok zor. Çünkü ışıklar kapandığında gölgeler karanlığı, karanlıklar ise korkuları aydınlatır.
Böyle etkileyici bir şekilde başlıyor hikayesi. Domino’nun öğretmeni öğrencilerine bir tohum vermiş. Şu çiçeği görüyor musunuz? İşte o. O tohum, küçük bir çocuğun titizlikle ve sevgiyle büyüttüğü bir çiçeğe dönüşmüş.
Ellerinizde büyüyen bir güzelliğin kaybolmasından korktuğunuz oldu mu hiç? Oyunun mekaniği buradan besleniyor. Küçük bir parmak dokunuşuyla devrilen domino taşları, kahramanımız Domino'nun hayata bakışını resmediyor.
İçinde yaşamaya çalıştığımız bu hayat oyununda da böyle etkiler var. Bir olayın benzer olaylar zincirini tetiklemesiyle oluşan kümülatif etkiye “Domino Etkisi” diyoruz. Aynı şeyi, yani domino taşı gibi bir nesneyi suyun içine bırakırsanız “Dalgacık Etkisi,” karlı bir dağdan yuvarlarsanız “Kartopu Etkisi” oluşuyor. Tüm bu bilimsel etkilerin ekonomide, sosyolojide ve hatta uzay bilimlerinde bile uygulama alanları var. Bir de tüm bunların hava olaylarıyla bir ilgisi var. İklimle. “Kelebek Etkisi”ni duymuş muydunuz? Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, Teksas’ta bir tornado çıkmasına neden olabilir. Nereden nereye... Bir sistemin başlangıcındaki küçücük bir değişiklik, çok büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilir. Bu Kaos Teorisiyle ilgilidir. Kaos teorisini yan yana dizilmiş domino taşları olarak düşünürsek, kelebek etkisi işte o birinci taşa dokunmaktır.
Peki neden bir kelebek kanat çırparsa denmiş? Yani başka örnek mi yok? Bunu diyen kişi Edward Norton. Oyuncu olan değil. Matematikçi ve meteorolog olan Edward Norton Lorenz. Aslında önce kelebek değil de bir martı kanat çırparsa diyecekmiş. Fakat o da bir hikayeden etkilenmiş ve kelebek benzetmesini daha şiirsel bulmuş. Geçen yüzyılda yazılan bu hikaye bir bilim-kurgu yazarı olan Ray Bradbury’e ait. 2055 yılında geçiyor. Zaman makinesi icat edilmiş. Zengin maceracılara “Zaman Safarisi” düzenleyen tur şirketleri ortaya çıkmış. Avcıları alıp dinozorlar gibi nesli tükenmiş türleri avlamak üzere zamanda geriye gidiyorlar. Onları götüren av rehberi en küçük değişikliklerin bile tarihte felaketlere yol açabileceği konusunda uyarıyor. Klasik paradoksun önüne geçebilmek için. Sonra bir takım beklenmedik olaylar oluyor ve bunlar o tarihi geziden 2055 yılına döndüklerinde bir şeylerin değişmiş olduğunu fark ediyorlar. Artık insanlar farklı davranıp, farklı konuşuyorlar. Avcılardan biri çizmelerindeki çamura bakarken, ezilmiş bir kelebeği görüyor ve o zaman anlıyor. Geldikleri bu alternatif şimdiki zamanın doğasını değiştiren şey geçmişe gittiklerinde yanlışlıkla üzerine basıp ezdikleri o kelebekmiş meğer...
Bir kelebek bile geleceği değiştirebilir. Çünkü bu gezegende sadece biz yaşamıyoruz. Biz ekosistemin sahibi ya da efendisi değil, onun bir parçasıyız. Sayısız canlı türünün birbirine yakın durduğu ve bağlı olduğu bir ağ bu. Domino taşları gibi.
Kelebek etkisi ve domino etkisi birbirine çok benzer gözükse de aralarında bir fark var.
Sen de diğerleri gibi bir parmak hareketiyle yıkılanlardan mısın Domino? Yıkıldıkça büyüyenlerden misin yoksa?
Evet bu oyunun ayarlarından onu Türkçe’ye çevirebilmek mümkün ve evet “Domino Etkisi” kelebek etkisinden farklı çünkü daha öngörülebilir sonuçlara işaret ediyor. Tek bir taşa bakarsanız bir parmak hareketiyle yıkılıyormuş gibi görürsünüz. Oysa o bir sonraki taşın harekete geçmesine neden olur. Ortaya çıkan bu zincirleme etkinin sonuçları her şeyi değiştirebilir.
---
Videonun tüm metni ve kullanılan kaynaklar:
https://barisozcan.com